Czym jest twardość drewna?
Nawet laik z całą pewnością doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że swoje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach przemysłu i rzemiosła drewno zawdzięcza przede wszystkim swojej uniwersalności. Nie jest jednak tak, że każdy gatunek drewna równie dobrze sprawdza się we wszystkich zastosowaniach. Aby ocenić, czy dane drewno nada się do wykonania określonego przedmiotu, najlepiej jest kierować się jego parametrami. Na ich podstawie określa się przeznaczenie drewna i dobiera narzędzia do obróbki. Najważniejszymi wśród nich są gęstość i twardość.
fot. Unhindered by Talent
Metoda Bugsena
Twardość wartość mierzy się różnymi sposobami, jednak tylko kilka jest powszechnie stosowanych. Najstarszą wśród nich jest metoda Bugsena, polegająca na wbijaniu igły o ustalonej grubości na głębokość dwóch milimetrów, a wartością określającą twardość badanego drewna była siła potrzebna do wbicia igły. Metoda ta, chociaż przed laty stosowana bardzo często, nie dawała dokładnych rezultatów. Powodem takiego stanu rzeczy był przede wszystkim fakt, że właściwości drewna różnią się w zależności od tego, czy chodzi o surowiec świeży czy stary, a nawet miejsca wbicia igły. Dlatego też sposób ten został wyparty przez inne, bardziej miarodajne metody.
Metoda Janki
Jedną z alternatywnych metod jest metoda Janki, polegająca na wciskaniu w badane drewno stalowej kulki o średnicy wynoszącej około jedenastu milimetrów. Zaletą tej metody jest większa miarodajność – wykonuje się ją bowiem na różnych przekrojach, co pozwala na uśrednienie wyników, które stają się dzięki temu bardziej dokładne.
fot. (matt)
Inne metody pomiaru twardości drewna
Obecnie wszystkie metody, takie jak Krippela czy Brinnela również stosują właśnie kulkę, różnią się jednak sposobem zdejmowania pomiarów. Dzięki zastosowaniu dokładnych wzorów, większa jest jednak ich miarodajność, dzięki czemu to właśnie te dwie metody są dziś najczęściej wykorzystywane do badania twardości drewna.
Klasy drewna ze względu na jego twardość
Ze względu na twardość, rozmaite gatunki drewna podzielić można na pięć klas – pierwsza z nich obejmuje drewna bardzo miękkie, podczas gdy szósta – drewno niezwykłej twardości. W pierwszej klasie znajdują się między innymi topola i jodła, w drugiej – lipa i modrzew, trzeciej – sosna czarna czy orzech. W czwartej klasie znajdziemy takie gatunki jak jesion czy jatoba, w piątej: grab i cis, zaś w szóstej znaleźć można na przykład heban i kokos. Do klasy pierwszej zaliczamy gatunki o twardości nie większej niż trzysta pięćdziesiąt kilograwów na centymetr kwadratowy, a wartości te rosną w stosunku stu pięćdziesięciu jednostek na każdą z klas.
Taki podział ma wielkie znaczenie między innymi przy produkcji podłóg. Tak na przykład drewno pierwszej klasy nie nadaje się na podłogi, zaś gatunki zaliczane do drugiej klasy znajdują zastosowanie w podłogach przeznaczonych do sypialni czy pokojów dla dzieci. Drewno trzeciej klasy twardości sprawdzi się zaś w pokojach dziennych i przedpokojach, zaś bardzo twarde gatunki należące do czwartej klasy idealnie nadawać się będą między innymi do urzędów, sklepów czy biur – czyli wszędzie tam, gdzie podłoga jest szczególnie obciążona ruchem.