Obrzęk drewna – obrzęk pnia
Obrzęk pnia jest wadą zaliczającą się do grupy wad kształtu. Takiego rodzaju zniekształcenie przybiera formę zgrubień, narośli czy też wybrzuszeń, przez co często mylona jest z rakiem. W przeciwieństwie jednak do raka zniekształcenia te składają się wyłącznie z drewna zdrowego, choć zwykle ma ono odmienną budowę niż drewno samego pnia.
Obrzęk drewna – przyczyny powstawania
Obrzęki mogą występować u wszystkich gatunków drzew, ale najczęściej są one spotykane na drzewach liściastych. W Polsce zwykle występują na topolach, brzozie, jesionie czy lipie. Przyczyną powstania obrzęków może być rozwój pączków śpiących lub działanie różnego typu bodźców zewnętrznych. Uszkodzenie pnia przez pożar, wiatr, mróz czy grzyb, powoduje silniejszy przyrost tkanki przyrannej, przez co powstaje szerszy i jaśniejszy słój. Jeśli chodzi o powierzchnię samego obrzęku to może być ona nieregularnie spękana, głęboka, albo też gładka. Spękania są charakterystyczne przede wszystkim dla drzew liściastych, natomiast obrzęk gładki częściej można zauważyć na drzewach iglastych.
Właściwości i wpływ obrzęków na surowiec drzewny
Niestety wada, jaką jest obrzęk, jest uważana za bardzo dużą, ze względu na fakt, iż znacząco zmniejsza wytrzymałość mechaniczną takiego drewna. Jest to zatem wada niepożądana zwłaszcza w drewnie przeznaczonym na konstrukcje, ale także w każdego innego rodzaju zastosowaniach, gdzie najważniejszą cechą drewna jest jego wytrzymałość mechaniczna. Warto także podkreślić, że drewno obrzęku jest dużo trudniej obrobić niż takie, które nie ma wady – gorzej się je łupie i poleruje.
Zobacz także: Wady drewna
Jednakże nie wszystkie obrzęki są bezużyteczne. Wieloletnie obrzęki występujące na brzozie, nazywane czeczotami, oraz te na jaworze, nazywane ptasim oczkiem, są niezwykle cenne i poszukiwane, gdyż stanowią wspaniały materiał do produkcji oklein. Zawiły układ włókien drewna obrzęku sprawia, że ma ono dużą wartość dekoracyjną i prezentuje się naprawdę okazale. Ciekawostką jest fakt, iż obrzęk brzozy karelskiej jest dziedziczna, przez co w Finlandii jest ona uprawiana na plantacjach.
Zdjęcia: Wikipedia