Pył drzewny

W stolarniach, w przedsiębiorstwach produkujących meble drewniane, w tartakach i innych zakładach przemysłu drzewnego, efektem ubocznym obróbki drewna jest tzw. pył drzewny. Związane jest z nim wiele zagrożeń dla człowieka.

Jak powstaje pył drzewny?

Pył drzewny jest produktem powstającym podczas mechanicznej obróbki drewna – krajowego i egzotycznego. Pojawia się on głównie tam, gdzie produkowane są wyroby z drewna. Największym zapyleniem charakteryzują się stanowiska pracy w stolarniach i zakładach przemysłu drzewnego z tokarkami, szlifierkami, czy pilarkami tarczowymi i formatowymi.

Zagrożenia związane z pyłem drzewnym

Codzienna ekspozycja ludzkiego układu oddechowego na pył drzewny niesie za sobą wysokie ryzyko dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Pył drzewny drewna twardego, przede wszystkim dębu i buku, wykazuje działanie rakotwórcze. Z kolei pył drzewny egzotyczny, z niektórych gatunków drewna tropikalnego, może oddziaływać toksycznie na organizm ludzki.
Oprócz zagrożeń związanych ze zdrowiem pracowników mających na co dzień kontakt z pyłem drzewnym, stwarza on również ryzyko pożaru i wybuchu. Staje się on tym groźniejszy pod względem wybuchowości, im więcej zawartych jest w nim drobnych frakcji. Największe ryzyko wybuchu występuje przy tym w zbiornikach odpadów drzewnych o dużej pojemności. Bardzo łatwo zaprószyć w nim ogień, choć najczęściej zapłon pojawia się w odpowiedzi na tlące się cząstki drewna niesione strumieniem powietrza od obrabiarki do drewna.

Ochrona przed pyłem drzewnym

Aby uniknąć przykrych konsekwencji obcowania z pyłem drzewnym zaleca się w pierwszej kolejności właścicielom zakładów przemysłu drzewnego zmniejszenie stężenia pyłu na stanowiskach roboczych poprzez zainstalowanie skutecznych instalacji go odciągających. Pracownicy powinni wykonywać swoje obowiązki w maseczkach chroniących usta i nos oraz mieć możliwość umycia rąk i twarzy w trakcie dnia pracy oraz przepłukania jamy ustnej i gardła. Po zakończeniu obowiązków zaleca się kąpiel.

Zobacz także: Odpady drzewne

W celu uniknięcia wybuchu lub pożaru pyłu drzewnego należy odkurzać jego skupiska, aby zapobiec unoszeniu się drobin i powtórnemu osiadaniu pyłu. Istotne jest wykorzystanie instalacji odsysającej pył i zachowanie jej szczelności. Obrabiarki do drewna powinny posiadać ostre tarcze, oczyszczane regularnie z żywicy, co pozwoli uniknąć podgrzania cząstek drewna do temperatury żarzenia się.

Zastosowanie pyłu drzewnego

Pył drzewny stanowi zagrożenie dla ludzi i dla obiektów, w których się znajduje. Niemniej może być stosowany w praktyce między innymi do szpachlowania pyłem drzewnym. Można go wykorzystywać również w kotłach i piecach, jak i jako wypełniacz do produkcji mas plastycznych oraz w pirotechnice. Pył drzewny można nabyć w zakładach obróbki drewna, jako produkt uboczny tego procesu.

Zdjęcia: jypsygen via Flickr