Żołędzie jadalne – kuzyni jadalnych kasztanów
Żołądź jest owocem drzewa dębowego o charakterze owocu szupinkowego. Składa się z miseczki o orzecha. Mają charakterystyczny wygląd, w czasie dorastania są zielone a następnie lekko brązowe. Są głównym źródłem kolejnych dębów, gdyż służą przede wszystkim do siania. Przez lata były jednak stosowane również przez ludzi jako źródło skrobi i chętnie spożywane, choć mniej popularne niż kasztany jadalne.
Żołędzie jako pokarm dla ludzi i zwierząt
Duża ilość skrobi w żołędziach sprawiała, że ludzie chętnie je spożywali. Wykorzystywane były także jako pasza dla świń. Przez lata stanowiły też namiastkę kawy dla wielu osób. Na innych kontynentach przez wielu ludzi żołędzie traktowane były jako główny posiłek, często o znaczeniu podobnym do ziemniaków we współczesnym świecie. Wartości odżywcze żołędzi to przede wszystkim skrobia.
Gorzkie żołędzie
Żołędzie można spożywać na surowo, jednak w niewielkich ilościach. Są dość twarde i po kilku żołędziach pojawi się gorzki smak, ze względu na zawartą w nich taninę. Większa ilość spowoduje bóle głowy oraz zaparcia. Znane w Polsce dęby wydają jedynie owoce o gorzkim charakterze zawierające w sobie taninę. Na innych kontynentach mamy jednak drzewa dęby omszonego, który wydaje owoce słodkie.
Płukanie żołędzi
Tanina jest jednak składnikiem żołędzi, z którym można sobie poradzić. Gorycz z żołędzi można wyeliminować przez ich specyficzne przygotowanie. Najbardziej popularnym sposobem jest jej wypłukanie za pomocą ługu, którzy przygotowany jest z wody z dodatkiem popiołu drzewnego.
Żołędzie gotowane
Żołędzie można również przygotować przez gotowanie. Polega ono na gotowaniu przez kilkanaście minut i odlewaniu wody aż do uzyskania naparu, w którym nie będzie brązowego zabarwienia. Tak przygotowane żołędzie można dodawać do zup, smażyć w oleju a także siekane dodawać do pieczywa. Po gotowaniu również stracą one gorzki smak. Po pozbawieniu gorzkiego smaku mają one charakterystyczną słodką nutę smakową, która idealnie współgra z większością potraw.
Mąka z żołędzi
Z żołędzi przygotować można między innymi mąkę. Wykonuje się ją przez gotowanie, o którym było wyżej a następnie suszenie żołędzi w temperaturze 200 stopni Celsjusza. Po dobrze przygotowanym suszeniu można przeprowadzić mielenie żołędzi, na drobną mąkę.
Kawa z żołędzi
Przed laty popularna była kawa z żołędzi. Wykonuje się ją przez uprażenie żołędzi, które przed tym powinny zostać dwukrotnie wymoczone w zimnej wodzie oraz ugotowane według wspomnianego wyżej sposobu. Następnie praży się je w piekarniku bądź też na mocno rozgrzanej piekarni. Dobrze uprażone powinno się zmielić. Zmielone zalewamy wodą tak jak zwykłą kawę i cieszymy się charakterystycznym smakiem wywaru.
Dąb przynosi nam więc wyjątkowe owoce, które mają swoją wartość spożywczą. Nie jest ona jednak jednym ich zastosowaniem. Żołędzie służą bowiem również do tworzenia lekarstw ziołowych i maści potwierdzając w ten sposób właściwości lecznicze drzew, które przez ludzi znane są od stuleci.
Zdjęcia: Sxc, cupcakeproject.