Sortyment drewna

Drewno ludzkość wykorzystuje od zarania dziejów, dlatego nie powinno nas dziwić, że wypracowane zostały konkretne normy i warunki powstawania materiałów drewnianych w tartakach. To właśnie te klasyfikacje określić możemy jako sortyment drewna. Idąc za definicją tego pojęcia możemy wskazać, że sortyment drewna to rodzaj drewna w zakresie spełnionych norm jakościowych, wymiarowych oraz charakteru przeznaczenia. Określić go można wyłącznie dla drewna wyrobionego, ściętego, które zostało posortowane.

Sortyment drewna – podział

Surowiec drzewny dzielić możemy według różnych kategorii. W tym miejscu wymienić można następujące podziału ze względu na:

• rodzaj drewna (iglaste, liściaste, krzewy)
• postać drewna (całościowe, rozdrobnione)
• kategorię grubości (wielkie, średnie, małe wymiary)
• kategorię długości (dłużyce, kłody, szczapy, wałki)
• klasyfikację jakościowo wymiarową (połączenie jakości z wielkością drewna i na tym polu klasyfikacja.

Dzięki dokonanemu podziałowi zdecydowanie łatwiej będzie się odnaleźć w proponowanych nam elementach drewnianych. Ma to istotne znaczenie dla uporządkowania handlu drewnem.

Grubizna

Pojęcie grubizny stosuje się w zakresie sortymentu drewna ze względu na kategorię grubości. Odnosi się do drewna wielko oraz średnio wymiarowego. Przedstawione normy charakteryzują grubiznę jako drewno okrągłe, które posiada w cieńszym końcu średnicę 7 cm w przypadku pomiaru z korą bądź też 5 cm w przypadku pomiaru bez kory. Wyróżnia się dodatkowo podział na grubiznę brutto przypadku drewna z korą i netto w przypadku drzewa pozbawionego kory.

Żerdzie

Pojęcie żerdzi odnosimy do strzały drzewa lub części, która ma średnicę mierzoną w odległości metra od grubszego końca. Będzie to średnica znamionowa, która w przypadku drzew liściastych będzie to pomiędzy 7 a 14 cm, a przy liściastych pomiędzy 7 a 18 cm. Sortyment drewna określa ten element jako drewno okrągłe o średnim wymiarze. Żerdzie dzielimy na użytkowe oraz przemysłowe.

Tarcica

Pojęcie tarcicy odnosimy do asortymentu drzewnego, który powstaje w wyniku przetarcia drewna okrągłego w sposób indywidualny albo grupowo na pilarce ramowej, taśmowej albo tarczycowej. Tarcice dzielić można na nieobrzynaną oraz obrzynaną. Pierwsza charakteryzuje się obrobionymi dwoma powierzchniami równoległymi, natomiast krawędzie boczne zostają bez obróbki. Obrzynana tarcia ma obrobione wszystkie cztery płaszczyzny.

A co mówi norma?

1. Podstawowe informacje na temat tarcicy iglastej ogólnego przeznaczenia wg PN-D-9600:1975.

   Krawędziaki (kantówki)

   • Grubość: 100, 125, 150, 175 mm
   • Szerokość: 100, 125, 150, 175 mm
   • Długość: od 2,5 m do 6,3 m (co 0,3 m)

   Belki

   • Grubość: 200, 250 mm
   • Szerokość: 200, 225, 250,275 mm
   • Długość: od 3 m do 6,3 m (co 0,3 m)

   Deski obrzynane

   • Grubość: 19, 22, 25, 28, 32, 38, 45 mm
   • Szerokość: 75, 100,115, 125, 140, 150, 160, 175, 200, 225, 250 mm
   • Długość: od 2,5 m do 6,3 m (co 0,3 m)

   Bale

   • Grubość: 50, 63, 75, 100 mm
   • Szerokość: 100,115, 125, 140, 150, 160, 175, 200, 225, 250 mm
   • Długość: od 2,5 m do 6,3 m (co 0,3 m)

   Łaty

   • Przekrój (GxS): 38×63, 45×50, 50×63, 50×75, 63×100, 63×125, 75×100, 75×125, 75×140 mm
   • Długość: od 2,5 m do 6,3 m (co 0,3 m)

2. Podstawowe informacje na temat tarcicy iglastej ogólnego przeznaczenia wg PN-D-9600:1975.

   Krawędziaki (kantówki)

   • Przekrój (GxS): 100x(100, 120, 140, 160), 120x(120, 140, 160, 180), 140x(140, 160, 180), 160x(160, 180), 180×180 mm

   Belki

   • Przekrój (GxS): 120x(200, 220), 140x(200, 220), 160x(200, 220, 240), 180x(240, 260), 200x(200, 220, 240, 260), 220×240, 240×280 mm

   Deski obrzynane

   • Przekrój (GxS): 16×80, 19×80, 22×80, 25×100, 28×100, 32×100, 38×100, 45×100 mm

   Bale

   • Przekrój (GxS): 50×120, 55×120, 60×140, 65×140, 70×160, 75×160, 80×180, 90×180, 100×200 mm

   Łaty

   • Przekrój (GxS): 32×32, 38×38, 45×45, 50×50, 55×55, 60×60, 65×65, 70×70, 75×75, 80×80, 90×90 mm

   Listwy

   • Przekrój (GxS): 19×25, 25×25, 25×32 mm

3. Drewno wiekowymiarowe iglaste.

   Wymogi wymiarowe wg klasy jakościowej:

   	A	B	C	D
   Średnica minimalna w wąskim końcu	22 cm	14 cm
   Długość	Od 2,7 m do 14 m z dostopniowaniem co 10 cm
   Średnica minimalna w odległości 1m od grubego końca	35 cm	25 cm	Nie ograniczona
   Krzywizna	1 cm / 1 m	2 cm / 1 m	3 cm / 1 m	5 cm / 1 m

4. Drewno wiekowymiarowe liściastego.

   Wymogi wymiarowe wg klasy jakościowej:

   	A	B	C	D
   Średnica minimalna w wąskim końcu	30 cm	20 cm	18 cm
   Długość	Od 2,5 m z min dostopniowaniem co 10 cm
   Krzywizna	2 cm / 1 m	3 cm / 1 m	4 cm / 1 m	5 cm / 1 m

5. Drewno średniowymiarowe iglaste S2A.

   Wymogi wymiarowe wg klasy jakościowej:

   	A	B	C	D
   Średnica minimalna w wąskim końcu	30 cm	23 cm	14 cm
   Długość	3, 4, 5, 6 m
   Krzywizna	1 cm / 1 m	1,5 cm / 1 m	2 cm / 1 m	4 cm / 1 m

6. Drewno iglaste i liściaste średniowymiarowe kłodowane S2B.

   Wymogi wymiarowe wg klasy jakościowej:

   	S2BG	S2BC
   Średnica minimalna w wąskim końcu	13 cm	od 5 do 12 cm
   Długość	Od 0,8 do 2,6 m z min dostopniowaniem co 5 cm
   Krzywizna	Jednostronna 2cm / 1 m, dwustronna 1cm /1

7. Drewno iglaste małowymiarowe M1PO.

   Wymogi wymiarowe wg klasy jakościowej:

   	A	B	C	D
   Średnica minimalna w wąskim końcu	22 cm	14 cm
   Długość	Od 2,7 do 14 m z min dostopniowaniem co 10 cm
   Krzywizna	1 cm / 1 m	2 cm / 1 m	3 cm / 1 m	5 cm / 1 m