Strugi i ich rodzaje część II

Strug jest ręcznym narzędziem, stosowanym podczas obróbki skrawaniem materiałów drewnianych i drewnopodobnych. Pod względem budowy jest to narzędzie bardzo proste – strug składa się ze stalowego ostrza, osadzonego w korpusie drewnianym, metalowym lub wykonanym z tworzywa sztucznego.
W zależności od rodzaju struga, narzędzie to może być wykonywane zarówno do bardzo prostych prac stolarskich, jak i obróbki skomplikowanych profili.

Strugi do wykonywania rowków, wrębów i wpustów

Istnieją różne rodzaje strugów, każde narzędzie przeznaczone jest do wykonywania innych zadań. Wyprofilowane części łączące elementy drewniane, czyli rowki, wręby i wpusty można wykonać za pomocą następujących strugów:

a) Wpustnika – jest to strug, za którego pomocą można wykonać podłużne rowki o dowolnej szerokości.

b) Wypustnika – za pomocą tego narzędzia moa wykonać wypust, czyli profil odwrotny niż w przypadku wpustnika. Ciekawostką może być fakt, że zdarzają się strugi wyposażone w dwa przeciwstawnie zamocowane w korpusie ostrza, dzięki czemu narzędzie posiada cechy wpustnika i wypustnika.

c) Wręgownik (dawniej zakładnik lub felcownik) – strug, który pozwala wykonywać wręgi proste, np. w przymykach drzwi.

d) Płytnik – jest używany podczas profilowania (obniżania) krawędzi płycin, czyli tzw. filunków.

e) Zasuwnik – umożliwia wykonanie profili połączeń na zasuw na krawędziach poszczególnych elementów drewnianych lub drewnopodobnych.

f) Wybierak, zwany także wybiornikiem (dawniej wyżłabiacz) – jest stosowany podczas wykończania rowków o ściankach skośnych.

Poza wymienionymi wyżej strugami do wykonywania profili, istnieje także grupa narzędzi do wyrównywania powierzchni. W obydwóch grupach spotkać można strugi, w których ostrze jest ustawione pod lekkim kątem – są to narzędzia przeznaczone do obróbki czół elementów drewnianych i drewnopodobnych.

Zobacz także: heblowanie drewna 

W stolarstwie artystycznym oraz podczas renowacji zabytkowych mebli często stosowane są krajniki, czyli strugi profilowe zdobinowe i fasonowe, które ze względu na kształt ostrza dzielą się na:

a) Żłobniki – pozwalają na wykonanie profilu ćwierć lub półwałka wklęsłego.

b) Wałkowniki – posiadają cechy takie same jak żłobniki, przy czym profil jest wypukły.

c) Gruszce – pozwalają na wykonanie profilu w kształcie litery „S”.

Cechą krajników jest przede wszystkim stały profil stopy oraz dopasowany nóż. Spotkać można także strugi kombinowane, o metalowej konstrukcji, z wymiennymi ostrzami, które gwarantują użytkownikowi optymalną swobodę w zakresie dopasowania profilu do indywidualnych potrzeb.

Specyficznymi strugami są drapienie (znane także jako zębacze lub fakturniki) – ich cechą jest drobnoworkowane ostrze, służące do fakturowania drewna przed wykonaniem okleinowania.

Zobacz także: Strugi i ich rodzaje cz I

Zdjęcia: luca_penasa, Dale Simonson via Flickr